بررسی وجودِ ذهنی در هستی‌شناسیِ معرفتِ حکمت متعالیه و استنتاج دلالتهای آن برای فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی

نویسندگان

  • سعید بهشتی دکترای فلسفة تعلیم و تربیت و استاد فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی، دانشگاه علامه طباطبایی.
  • طیبه ماهروزاده دکترای فلسفة تعلیم و تربیت و دانشیار فلسفة تعلیم و تربیت، دانشگاه الزهرا.
  • محسن ایمانی دکترای فلسفة تعلیم و تربیت و دانشیار فلسفة تعلیم و تربیت، دانشگاه تربیت مدرس.
چکیده مقاله:

هدف: این پژوهش با هدف تبیین وجودِ ذهنی از منظر هستی‌شناسیِ معرفتِ حکمت متعالیه و استنتاج دلالتهای آن در فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی انجام شده است. روش: این پژوهش با روش استنتاجی(قیاس عملی) انجام شده است. یافته‌ها: در گام اول، بحث وجودِ ذهنی در هستی‌شناسیِ معرفتِ حکمت متعالیه توصیف و تحلیل شده و چکیدة مباحث آن در قالب چهار گزارۀ «وجود ذهنی، مرتبه‌ای از هستی است»، «در علم حصولی، ماهیت شیء در نفس با وجود ذهنی موجود است»، «میان وجود خارجی و وجود ذهنی اشیا، اتحاد ماهوی برقرار است» و «اکتساب و توسعة موجودات ذهنی(علوم حصولی)، انبساط و اشتداد ذهن است»، تدوین شده است که در شمار مبانی فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی محسوب می‌شوند. در گام دوم، مدلولهای تربیتی گزاره‌های مبنایی مذکور، با استفاده از روش استنتاجی(قیاس عملی) استنباط شده است. نتیجه‌گیری: در این بخش، اصلِ «یقین‌گرایی در شناخت هستی و پرهیز از معارف مظنون و مشکوک» و اصلِ «اولویت علوم یقینی بر علوم ظنی در تنظیم محتوای برنامه درسی»، ناظر به تحقق هدفِ «شناخت یقینی عالَم هستی» و اصلِ «توسیعِ و تشدید اکتساب علوم حصولی»، ناظر به تحقق هدفِ «انبساط و اشتداد ذهن»(در مجموع، سه اصل و دو هدف تربیتی) ارائه شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

نظریه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی بر مبنای حکمت متعالیه (نظریه حکمت متعالیه تعلیم و تربیت)؛ مفهوم‌شناسی و روش‌شناسی

هدف از مقاله پیش رو پاسخ‏گویی به دو پرسش بنیادین درباره نظریه فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی بر مبنای حکمت متعالیه است. پرسش نخست جنبه مفهوم‌شناختی و پرسش دوم جنبه روش‌شناختی دارد. پیش از تبیین مفهوم‌شناختی این دانش فلسفی اسلامی، نُه گام مقدماتی به ترتیب بیان شده است؛ از سوی دیگر به لحاظ نوشتن عنصر روش در تعریف دانش نام برده، دو روش عمده تحقیقاتی این دانش، یعنی «روش استطباقی» و «روش استنتاجی» همراه ...

متن کامل

مبانی معرفت شناختی تعلیم و تربیت اسلامی با تاکید بر حکمت متعالیه صدرایی (گامی به سوی نظریه پردازی در فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی)

فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی ، یکی از علوم فلسفی یا فلسفه های مضاف است که با روش تعقلی و استدلالی ، به تحلیل و تبیین گزاره های تعلیم و تربیت اسلامی می پردازد. این حوزه معرفتی از هفت بخش تشکیل می شود: معرفت شناسی ، وجود شناسی، خداشناسی ، جهان شناسی ، انسان شناسی، معاد شناسی، و ارزش شناسی. در مقاله حاضر، کوشش به عمل آمده تا شماری از مهم ترین مبانی معرفت شناختی تعلیم و تربیت اسلامی ، از منابع و متون...

متن کامل

مبانی معرفت شناختی تعلیم و تربیت اسلامی با تاکید بر حکمت متعالیه صدرایی (گامی به سوی نظریه پردازی در فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی)

فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی ، یکی از علوم فلسفی یا فلسفه های مضاف است که با روش تعقلی و استدلالی ، به تحلیل و تبیین گزاره های تعلیم و تربیت اسلامی می پردازد. این حوزه معرفتی از هفت بخش تشکیل می شود: معرفت شناسی ، وجود شناسی، خداشناسی ، جهان شناسی ، انسان شناسی، معاد شناسی، و ارزش شناسی. در مقاله حاضر، کوشش به عمل آمده تا شماری از مهم ترین مبانی معرفت شناختی تعلیم و تربیت اسلامی ، از منابع و متون...

متن کامل

تأملی بر رویکرد و روش فلسفة تعلیم و تربیت اسلامی در کتاب «درآمدی بر فلسفة تعلیم و تربیت در جمهوری اسلامی ایران»

پژوهش حاضر به طرح ملاحظاتی انتقادی درباره مباحث دو فصل نخست از جلد اولِ کتاب «درآمدی بر فلسفه تعلیم و تربیت در جمهوری اسلامی ایران»، نوشته دکتر خسرو باقری می‌پردازد. مؤلف این کتاب در فصل نخست، به طرح سه رویکرد به فلسفه تعلیم و تربیت اسلامی و تبیین ویژگی‌های آنها پرداخته و با برشمردن برخی نقاط ضعف دو رویکرد نخست، رویکرد سوم را به عنوان رویکرد مختار خود در کتاب برگزیده است. فصل دوم کتاب نیز به بحث...

متن کامل

امکان استنتاج فلسفه تعلیم و تربیت از وجودشناسی اسلامی

براساس فلسفة تعلیم و تربیت نظری و رویکرد استنتاجی در آن، نظریه و عمل تربیتی نیازمند مابعدالطبیعه است. این رویکرد مبتنی بر این پیش‌فرض است که بایدها و ارزش‌ها از هست‌ها و واقعیت‌ها استنتاج می‌شود و همچنین هر حکمت نظری، نوع خاصی از حکمت عملی را ایجاد می‌کند. این نوشتار درصدد است تا با اثباتِ «امکان استنتاج فلسفه تعلیم و تربیت از وجودشناسی اسلامی»، برخی از دلالت‌های تربیتی وجودشناسی اسلامی را استنت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 24  شماره 85

صفحات  895- 914

تاریخ انتشار 2021-02-19

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023